شاید باورتان نشود ولی درک امروز روانشناسان از رفتار اجتماعی، بیش از همه مدیون جناب آیشمن است. همان زمان که دستگیرش کردند، همه میگفتند این قصاب یهودیهاست که به دام انداختهاند. اسرائیلیها کم نگذاشتند و در رسانهها از او یک هیولا ساختند. البته خودش هم چندان بدش نمیآمد اینطور شناخته شود. این وسط و در زمان محاکمهی آیشمن، خانم هانا آرنت، فرصتی برای مصاحبه با او پیدا میکند. اما افسر مخوف گشتاپو را، برخلاف انتظار، یک مرد معمولی میبیند که لابد در هر خانوادهای تعداد زیادی مثل او میتونست پیدا کند. نه قصاوتی، نه نفرتی که از چهرهاش ببارد و نه اثری از روانپریشی در او دیده نمیشد. حالا آیشمن را چه به رفتار اجتماعی؟ همان زمان و تحت تاثیر ماجرای محاکمهی آیشمن و اقرار او به اینکه صرفا مجری دستورات مقامات بالاتر بوده و نه بیشتر، آزمایشها و بحثهایی در جامعهی روانشناسان انجام شد و نتیجهاش این بود که برخلاف تصور، آدمها شخصیت ثابتی ندارند. این که چرا یک نفر در یک سیستم، فردی منظم است و مثلن در زندگی شخصیاش شلخته رفتار میکند، این که فلانی خوشبرخورد است یا پرخاشگر، تصویری لحظهای از اوست که بسته به قالبی که در آن قرار میگیرد-اجتماعی، قومی، حرفهای، طبقاتی یا هرشکل دیگر- تغییر میکند.
150,000 توماناطلاعات بیشتر